Mam przyjemność poinformować Państwa, że powstaje nowe przedsięwzięcie, którego celem jest przeciwdziałanie biedzie i tworzenie miejsc pracy poprzez rozwój ekologicznego budownictwa mieszkaniowego.

W Kocku – małym miasteczku na Lubelszczyźnie, środowisko osób bezrobotnych i rolników, w porozumieniu z lokalnymi i wojewódzkimi władzami, przystępuje do organizacji ośrodka budownictwa ze prasowanej słomy, gliny, glino-betonu i sosnowych żerdzi. Przedsięwzięcie jest na etapie uzgodnień, konsultacji i rozpatrywania wniosków o finansowe wsparcie. Mamy już deklarację władz gminy Kock odnośnie nieodpłatnego przekazania uzbrojonego terenu pod budowę. Zapraszamy też Państwa do współpracy i współdziałania.

Technologia budowy z prasowanej słomy i gliny powstała pod koniec XIX wieku w stanie Nebraska w USA i w ciągu ostatnich kilkunastu lat z coraz większym powodzeniem rozwija się w krajach Europy Zachodniej, np. w Niemczech, Francji, Norwegii i wielu innych, jako wyraz świadomości ekologicznej i odpowiedzialnej działalności gospodarczej. Wspierają ją liczne instytuty i organizacje rządowe i społeczne. O trwałości domów świadczy fakt, że pierwsze domy z gliny i prasowanych bel słomy stoją już ponad 100 lat! Prasowaną słomę – zwykłe bele prasowanej słomy, używa się do budowy całorocznych domów mieszkalnych, domków rekreacyjnych, a także z powodzeniem do budowy obiektów użyteczności publicznej, jak budynki przemysłowo-gospodarcze, szkoły, kościoły i inne. Domy budowane w tej technologii są nie tylko solidne, ale też ogniotrwałe. Sprawia to 10 centymetrowa warstwa ochronna od wewnątrz i od zewnątrz wykonana z gliny zmieszanej z wypełniaczem organicznym (słoma, trociny, wióry, czasem z dodatkiem cementu i środków impregnujących), która chroni dom i bele prasowanej słomy przed ogniem, wilgocią i warunkami klimatycznymi.

Budujący domy z gliny i prasowanej słomy (nawet bez konstrukcji nośnej) decydują się na to nie tylko z powodu ochrony naturalnego środowiska, ale również ze względu na liczne zalety: prostotę wykonania, bardzo krótki czas budowy, energooszczędność, znakomite walory termiczne i akustyczne, możliwość wykorzystania lokalnych surowców, walory zdrowotne, estetyczne i przede wszystkim bardzo niskie koszty. Takie domy na własne potrzeby mogą być budowane nawet przez niefachowców (ale po przeszkoleniu). Są też pierwsze przykłady w Polsce: dwa domki o charakterze rekreacyjnym (w Przełomce na Suwalszczyźnie i koło Płońska), wykonane pod kierunkiem architekta i pracownika naukowego wydziału ekologicznego na Uniwersytecie Kingstone w Londynie – panią Paulinę Wojciechowską, która jest też założycielką międzynarodowej organizacji „Earth Hands and Houses”, zajmującej się promowaniem budownictwa ekologicznego.

Wskaźniki porównawcze	Dom konwencjonalny	Dom z gliny i słomy
Koszt całkowity 1 m²	1500-2000 zł	600-800 zł
Koszt 1 m² ściany	70-120 zł	24-26 zł
Czas budowy	6 – 7 miesięcy (5000 – 6000 roboczogodzin)	1,5 – 3 miesiące (2000 – 2500 roboczogodzin)
Współczynnik przenikania ciepła przez ściany zewnętrzne	0,25 – 0,50 W/m²	0,14 – 0,20 W/m²
Stan surowy zamknięty	30-50% kosztów	60-70% kosztów

Praktyka wskazuje, że jeżeli ma się własną słomę, glinę i sosnowe żerdzie (np. będąc rolnikiem), to dom o powierzchni 100 – 120 m2 (bez kosztów działki, przyłączy i glazury, ale z pełnym najtańszym wykończeniem i instalacjami) można wybudować własnymi siłami w granicach 50 – 60 tys. zł. Przy zakupie materiałów i korzystaniu z usług np. naszego projektowanego ośrodka, taki dom pod klucz będzie kosztował około 80 tys. zł.

Nasze przedsięwzięcie nie jest tylko prostym przejęciem technologii amerykańskiej. Myśmy ją niejako wymyślili od podstaw po raz drugi. Z biedy poszukiwaliśmy jak najmniej kosztownego sposobu budowy domu i niżej podpisany (bezrobotny) wpadł na pomysł wykorzystania bel prasowanej słomy, gliny i sosnowych żerdzi, w charakterze materiałów budowlanych. W 2002 r., nie wiedząc, że już taka technologia istnieje, udałem się na konsultacje na Politechnikę Lubelską, gdzie adiunkt, dr inż. Andrzej Kowal ocenił bardzo pozytywnie przedstawione opracowanie i poinformował, że coś bardzo podobnego już istnieje.

W naszej technologii istnieją jednak nowe rozwiązania, które były na tyle interesujące, że dr Kowal wykorzystał je jako bazę wyjściową do pracy dyplomowej swoich studentów i taka praca jest obecnie na ukończeniu. Ukazał się też na ten temat artykuł w kwartalniku –„Twój Poradnik Budowlany” nr 3(25) 2003, w którym jest przedstawiony m.in. system modułowy budowy domów z prasowanej słomy, gliny i żerdzi. Podobnie, dr inż. Szerafin z Politechniki Lubelskiej, specjalizujący się w konstrukcjach z drewna, zwrócił się z propozycją dokonania opracowania naukowego w formie pracy dyplomowej przez jego studentów, na bazie przedstawionego rozwiązania konstrukcji budynku z elementów drabinowych wykonanych z połówek żerdzi.

Ośrodek, który zamierzamy wybudować (z prasowanej słomy, gliny i żerdzi), będzie funkcjonował na zasadzie organizacji non-profit. Będzie zajmował się propagowaniem technologii budowy domów z prasowanej słomy, gliny i żerdzi, pozyskiwaniem zleceń na budowę, organizowaniem szkoleń i tworzeniem wśród osób bezrobotnych i rolników niewielkich warsztatów wytwórczych przygotowujących materiały do budowy. Takie warsztaty mogłyby wytwarzać moduły konstrukcyjne ścian z elementami instalacji, podłóg, stropów i połaci dachowych, panele dachowe (na drewnianym ruszcie słoma lub osikowe wióry) i mogłyby wstępnie dokonywać tynkowania kostek prasowanej słomy. Prace te będą możliwe do wykonania ze względu na ich prostotę. Następnie ośrodek będzie organizował grupy budowlane i montujące (przy udziale kontroli) domy na placu budowy. Będzie też sprzedawał elementy modułowe i panelowe odbiorcom do budowy we własnym zakresie. Warsztaty wytwarzające i brygady budowlane będą działały na zasadzie oddzielnych podmiotów gospodarczych. Ośrodek będzie współpracował z nimi na zasadzie umów zleceń, z czasem będą one mogły całkowicie uniezależnić się od ośrodka i prowadzić działalność samodzielnie.

Jeśli przedstawiona koncepcja ośrodka i technologii wydaje się Państwu interesująca lub potrzebne są bliższe informacje, to prosimy o kontakt.

Przy okazji zwracamy się do Państwa z prośbą o przeprowadzenie w bliskim otoczeniu rozeznania, czy są wśród Państwa osoby, które byłyby zainteresowane budową swoich domów z prasowanej słomy i gliny na drewnianej konstrukcji (polskie prawo budowlane zezwala na takie budynki, z tym, że projekt architektoniczny musi być uzgodnony ze specjalistą od audytu cieplnego i zagrożenia pożarowego). Powyższe informacje, za które będziemy bardzo wdzięczni, będą dla nas bardzo użyteczne z punktu widzenia rozwoju przedsięwzięcia. Również będziemy wdzięczni za wszelkie inne informacje, typu porady, sugestie, możliwości uzyskania wsparcia, kontakty, ponieważ przedsięwzięcie jest dopiero w fazie początkowej i nie mamy jeszcze zbyt dużego doświadczenia.

Więcej o technologii budowy z prasowanej słomy i gliny można uzyskać na stronach:

www.baubiologie.at
www.global2000.at
www.earthhandsandhouses.org
www.strawbalecentral.com

w imieniu grupy inicjatywnej budowy Ośrodka Budownictwa Ekologicznego w Kocku

Komentarze