Transport

* Emisje CO₂ i transport
* Twój wkład w redukcję emisji z transportu samochodowego
* Dr inż. Tadeusz Kopta - "Ograniczenie ruchu samochodowego wyzwaniem współczesności"

Emisje CO₂ i transport

Naukowcy przewidują, iż globalne ocieplenie, spowodowane głównie przez rosnące emisje dwutlenku węgla pochodzące ze spalania węgla, ropy, benzyny, przyczyni się do wzrostu częstości i natężenia okresu suszy, powodzi i burz, które stanowią zagrożenie dla światowej produkcji rolnej.

Transport ma coraz większy udział w emisji gazów cieplarnianych i ze względu na swoja zależność od paliw ropopochodnych i węgla właśnie w tym sektorze najtrudniej przeprowadzić jest działania mające na celu redukcje emisji. Bez zmiany stylu życia i modelu konsumpcji oraz sposobu zagospodarowania przestrzeni, warunkujących mobilność i transportochłonność, nie można liczyć na łatwe sukcesy w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych.

Emisje z transportu stanowią 20 - 25% światowej emisji dwutlenku węgla. Wliczając produkcję samochodów, konstrukcję i renowację dróg są one przyczyną 37% wszystkich emisji. Transport zużywa 30% światowej energii. Podkreślić trzeba, iż tylko 7% ludności posiada samochody i właśnie ta grupa zużywa 40% światowej produkcji benzyny. Zwraca również uwagę szybki wzrost udziału emisji z transportu lotniczego, którego są tym niebezpieczniejsze dla atmosfery, że na większych wysokościach są one dwu- do trzykrotnie bardziej szkodliwe niż ta sama ilość emisji przy powierzchni Ziemi.

Samochody są obecnie najbardziej zanieczyszczającym środowisko naturalne środkiem transportu. Aż siedem drzew potrzebne jest do zneutralizowania emisji powstałych w ciągu roku przez jedno auto. Dodatkowo pojazdy samochodowe są największym emitorem toksycznych związków chemicznych nie podlegających regulacji prawnej, takich jak: butadien, benzen i inne, związane z pyłami. Poza zanieczyszczeniami ważna jest również zajętość terenu potrzebnego do zbudowania drogi. Jej szerokość wynosi średnio od 30 do 40 i tym samym jest znacznie większa od terenu potrzebnego do poprowadzenia trakcji kolejowej, której szerokość wynosi od 10 do 14 m.
Ponieważ aż 30% podróży samochodowych w Unii Europejskiej nie przekracza 3 km, a 50% - 5 km godne rozważenia staje się wykorzystanie na takich krótkich trasach rowerów, które nie wytwarzają żadnych emisji.

Rola transportu samochodowego w Polsce

Polska motoryzacja charakteryzuje się znacznym wzrostem. Przed rokiem 1989, centralnie planowana ekonomia państwa gwarantowała ograniczenie liczby samochodów oraz sprzedaży benzyny. W roku 1990 było w Polsce 5 261 000 samochodów osobowych a wskaĄnik motoryzacji 135 samochodów na 1000 mieszkańców. Dramatyczna zmiana nastąpiła wraz z reformami wolnego rynku, które doprowadziły do 40 procentowego wzrostu sprzedaży samochodów rocznie. W roku 2003 było już ok. 11 244 000 osobowych, co oznaczało, iż na 1000 mieszkańców przypadało 240 samochodów osobowych.

W 2002 roku transport był odpowiedzialny za ponad 29,5 mln. ton emisji CO2, co stanowiło niemal 11,5% wszystkich emisji w Polsce. Ważny jest trend emisji dwutlenku węgla; podczas gdy całkowita emisja tego gazu spadła z 477,7 mln ton w 1988 roku do 308,3 mln ton w 2002 r., emisje CO2 pochodzące z transportu wzrosły z 27,6 mln ton w 1991 roku do 29,5 mln ton w 2002 roku. Samochody przyczyniają się w Polsce do zanieczyszczenia atmosfery średnio w 30%, a w dużych miastach ich udział wzrastał od 70 do 90%! (Rys.1)

Rys. 1 procentowy udział samochodów w zanieczyszczeniu atmosfery

Ogółem

Duże miasta

Źródło: Ministerstwo ochrony środowiska, Energy Saling Trust

Biorąc pod uwagę rodzaj transportu, transport drogowy jest największym źródłem emisji dwutlenku węgla i był on odpowiedzialny za ponad 75% wszystkich emisji pochodzących z transportu w roku 1997. (Rys.2)

Rys. 2. Emisje dwutlenku węgla pochodzącego z transportu w Polsce wg rodzaju transportu w roku 1997, tysiące ton

Źródło: Instytut Transportu Samochodowego, 1997

Jak wielką rolę odgrywa dwutlenek węgla wśród gazów cieplarnianych pokazuje Ryc.3. Dwutlenek węgla stanowi blisko 97% emisji wszystkich zanieczyszczeń pochodzących z transportu drogowego.

Rys. 3 Poziom emisji podstawowych zanieczyszczeń powietrza pochodzących z transportu drogowego w Polsce, 2003

Źródło: Suchecki B., Zanieczyszczenia powietrza emitowane przez transport, 2006

Ocena sytuacji w Polsce

Starania podjęte przez polski rząd, biznes i społeczeństwo pokazały, iż do tej pory podjęte praktyczne rozwiązania w celu obniżenia emisji dwutlenku węgla spowodowane przez czynności dnia codziennego były niewystarczające.

Wg Polityki Klimatycznej Polski, kraj powinien położyć nacisk przede wszystkim na restrukturyzację sektorów gospodarczych w kierunku dywersyfikacji paliw, skutkującą zmniejszeniem zanieczyszczeń powietrza. Do realizacji polityki klimatycznej powinny zostać wykorzystane m.in.:

• instrumenty rynkowe (handel emisjami, zielone certyfikaty), jako że wiążą się one z najmniejszymi kosztami osiągnięcia zamierzonego celu redukcyjnego
• dodatkowe instrumenty fiskalne i finansowe, wśród których opodatkowanie paliw uważa się za szczególnie efektywne narzędzie polityki
• opłaty za korzystanie z dróg, opłaty za wjazdy do miast, opłaty za parkowanie
• szczególny nacisk powinien zostać położony na wykorzystanie paliw ze Ąródeł odnawialnych (np. rzepak)
• w celu zaangażowania społeczeństwa w problematykę emisji redukcji gazów cieplarnianych należy wprowadzić kampanie informacyjne, programów edukacyjnych, programów badawczo-rozwojowych oraz demonstracyjnych projektów.

Twój wkład w redukcję emisji z transportu samochodowego

Co możesz zrobić, by zredukować swój ekoodcisk (ang. carbonfootprint)?

• Korzystaj z opcji Carpooling - czyli wspólnej jazdy do pracy z kolegami z firmy, co pozwala zaoszczędzić koszty oraz zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych
• Zrób użytek z opcji Park and Ride (parkuj i jedz) - co oznacza dojechanie do najbliższego dworca kolejowego, pozostawienie samochodu na stacji i udanie się w dalszą podróż pociągiem
• Ogranicz odległości pokonywane samochodem: dobrze planuj trasy, a gdy to możliwe korzystaj z transportu publicznego i roweru.
• Wybieraj samochody przyjazne środowisku. Przy wyborze samochodu zwróć uwagę, by był on wielkością dostosowany do Twoich potrzeb oraz by miał jak najwyższą efektywność zużycia benzyny.
• Unikaj korzystania z transportu lotniczego, który przyczynia się do 3,5% wszystkich emisji
• Stosuj zasady Ecodriving czyli ekonomicznej jazdy. Ecodriving to taki sposób używania pojazdu, który jest jak najmniej uciążliwy dla środowiska i dla kieszeni, jak najmniej stresujący dla kierowcy oraz innych uczestników ruchu, a jednocześnie minimalizuje ryzyko wypadku

Co możesz zrobić, aby w czasie jazdy samochodem wytwarzać jak najmniej emisji?: Poprzez rozsądną jazdę możesz znacznie zredukować zużycie benzyny, a przez to emisji dwutlenku węgla:

• Prowadź samochód spokojnie. Agresywna jazda, a więc gwałtowne przyspieszanie i hamowanie, może podnieść zużycie benzyny (czyli Twoje koszta) aż o 33 procent na autostradzie i do 5 procent w mieście.
• Zwolnij. W czasie podróży po autostradzie (powyżej 90 km/h) przyspieszenie o 8 km/h powoduje obniżenie wydajności paliwa o 6 procent.
• Korzystając z klimatyzacji zużywasz dodatkowo 1 litr paliwa na godzinę podróży.
• W czasie postoju wyłącz silnik - po 10 sekundach postoju Twoje auto wytwarza więcej spalin niż przy ponownym włączeniu silnika
• Nie obciążaj niepotrzebnie samochodu. Zapakowanie dodatkowych 45 kg do samochodu obniża wydajność benzyny o 2 procent. Umieść bagaż raczej wewnątrz samochodu, niż na dachu lub w bagażniku, aby zminimalizować opór powietrza.
• Dbaj o swój samochód. Poprawny stan silnika oraz opon obniża zużycie paliwa od 5 do 15%.

Pamiętaj, iż już niewielkie zmiany w czynnościach życia codziennego mogą znacznie przyczynić się do obniżenia Twojego wpływu na efekt cieplarniany.

Jako iż emisji pochodzących z transportu nie da się uniknąć, można ja neutralizować np. poprzez sadzenie drzew i ograniczać przez większe wykorzystanie roweru.

Dr inż. Tadeusz Kopta - "Ograniczenie ruchu samochodowego wyzwaniem współczesności"

1. Samochód - poważnym zagrożeniem człowieka i jego środowiska

Zanieczyszczenie powietrza emitowane przez pojazdy samochodowe jest najbardziej powszechnym źródłem skażenia powietrza pośród wszystkich ludzkich aktywności, stanowiąc poważne zagrożenie: dla zdrowia ludzkiego, dla zasobów przyrodniczych, dla jakości materiałów.

Wg badań szwedzkich, w spalinach samochodowych zidentyfikowano 15 000 związków chemicznych, ale tylko kilka podlega kontroli jako substancje wskaźnikowe. W europejskich krajach OECD pojazdy samochodowe są największym źródłem skażenia środowiska przez: CxHy (50%), NOx (50-70%), CO ( około 80%).

Dodatkowo pojazdy samochodowe są największym emitorem toksycznych związków chemicznych nie podlegających regulacji prawnej, takich jak: butadien, benzen i inne, związane z pyłami. Badania wskazują, że te skażenia mogą powodować nowotwory, przyspieszać śmiertelność i dolegliwości chorobowe ze strony układu oddechowego.

Najbardziej narażonymi na te zanieczyszczenia są sami kierowcy, gdyż stężenie skażeń wewnątrz samochodu jest większe niż na zewnątrz . Ponad połowa Europejczyków narażona jest na stężenie troposferycznego ozonu przekraczającego normy WHO (Światowa Organizacja Zdrowia). Skażenia pochodzenia motoryzacyjnego np. ozon rozprzestrzeniają się daleko od miejsca powstania, nie respektując granic państwowych. W wielu krajach OECD wysokie koncentracje troposferycznego ozonu i kwaśnych opadów przez swój coraz większy udział niszczą obszary wiejskie uznawane dotychczas za zdrowe, ekosystemy leśne, niektóre uprawy i materiały.

Tragiczny obraz sytuacji kreślą raporty EKG/WHO . Najsmutniejszym jest fakt, że 40 000 - 130 000 ludzi traci przedwcześnie życie w Europie z powodu zanieczyszczenia środowiska przez samochody. Około 40 mln ludzi w 115 największych miastach UE oddycha powietrzem nie spełniającym dopuszczalnych norm WHO. Dzieci mieszkające w pobliżu ruchliwych dróg z dużym udziałem pojazdów ciężkich narażone są na większe ryzyko chorób układu oddechowego.

Jak te zagrożenia globalne przekładają się na sytuację polskich miast trudno powiedzieć, gdyż nie udało się dotrzeć do odpowiednich badań. Z uwagi jednak na podobną sytuację można przyjąć, że w polskich miastach takie zagrożenia istnieją i zbierają swoje żniwo w proporcji do wielkości tych miast.

Autor dotarł do informacji opisującej trendy zdrowotne społeczeństwa województwa świętokrzyskiego potwierdzające wyżej opisane skutki. Podstawowym problemem regionu, podobnie jak Polski jest nad reprezentacja chorych na choroby krążenia i serca. Kolejnymi grupami są: nowotwory, alergie i choroby układu oddechowego, wypadki komunikacyjne i zatrucia. W większości są to choroby cywilizacyjne, których ilość można ograniczać przez zdrowy tryb życia. Do tego zdrowego trybu życia zalicza się codzienną jazdę na rowerze. Ten co używa roweru z reguły nie korzysta z samochodu i tym samym nie truje środowiska.

Udział pojazdów samochodowych w globalnej emisji CO2 na świecie wynosi 20 - 25%, który obok ozonu, CO i metanu stanowi główną przyczynę zmian klimatycznych. Gdy uwzględni się produkcję pojazdów, budowę i utrzymanie dróg - udział samochodu w światowej emisji dwutlenku węgla szacuje się na 37%.

W krajach UE transport jest odpowiedzialny za 24% emisji dwutlenku węgla i wciąż wzrasta, z czego na transport drogowy przypada aż 84%. Wg Instytutu Transportu Samochodowego polskie samochody osobowe emitują znaczące ilości trucizn co prezentuje tabela 1.

Każda ilość ograniczenia spalin, co jest równoznaczne z ograniczeniem ruchu samochodowego i zastąpieniem go przez ruch rowerowy, ma swoje znaczenie.

Tabela 1 Zatrucie Polski przez samochody osobowe

Składnik spalin	CO2	CO	CH	NOx	PM	SO2	Pb
Emisja łączna w tonach na rok	16 945 196	471 476	65 682	89 463	1 943	1 264	17
emisja statystycznego samochodu osobowego na rok	1394 kg	39 kg	5,4 kg	7,4 kg	160 g	104 g	1,4 g

30% podróży samochodowych w UE nie przekracza 3 km a 50% - 5 km. W Krakowie samochody osobowe wykonują 770 mln pojazdokilometrów rocznie. Przyjmijmy, że tylko 30% podróży samochodowych a więc tych do 3 km uda się zastąpić rowerem. W przypadku Krakowa oznacza to, że rower może przejąć co najmniej 231 mln pojazdokilometrów rocznie. Tym samym środowisko Krakowa będzie mniej zatrute o wielkości skladników spalin podanych w tabeli 2.

W Kielcach samochody osobowe wykonują 427,9 mln pojazdokilometrów (pkm) rocznie. Przyjęto, że tylko 30% podróży samochodowych a więc tych do 3 km uda się zastąpić rowerem. W przypadku Kielc rower może przejąć co najmniej128 mln pojazdokilometrów rocznie. Oznacza to, że powietrze kieleckie będzie czystsze o roczną emisję zanieczyszczeń, które dzięki użyciu rowerów nie zostaną wyemitowane. Tym samym środowisko Kielc nie będzie obciążone składnikami spalin wymienionych w tabeli 2.

Tabela 2 Zmniejszenie zatrucia Krakowa i Kielc spalinami samochodowymi dzięki zastąpieniu podróży samochodowych rowerami na dystansie do 3 km

CO2	CO	CH	NOx	PM	SO2	Pb
36 600 - 43 200 t	1 020 t	142 - 557 t	193 - 360 t	1 386 - 4 195 kg	2 729 kg	37 kg
20 224 t	564 t	79 t	107 t	2304 kg	1536 kg	26 kg

Uwaga! Wartości górne dotyczą Krakowa a dolne Kielc

2. Rower jako czynnik poprawy zdrowotnej społeczeństwa i ograniczenia ruchu samochodowego

Problem aktywności ruchowej człowieka, jako jednego z głównych czynników warunkujących jego zdolność do wykonywania wysiłków fizycznych, stał się szczególnie istotny w ciągu ostatnich dziesięcioleci.

Wiele obserwacji i badań wskazuje, że zmniejszanie się udziału cięższych wysiłków fizycznych w pracy zawodowej i w innych czynnościach życia codziennego wpływa ujemnie na właściwości biologiczne współczesnego człowieka i na jego możliwości przystosowawcze.

Ruch jest najlepszą formą działania profilaktycznego, a jego brak daje o sobie znać w postaci zaburzeń fizjologicznych.

W przypadku unieruchomienia następuje zmniejszenie ogólnej ilości krwi krążącej wraz ze zmniejszeniem liczby krwinek czerwonych, co w konsekwencji powoduje ograniczenie dotlenienia, stanowiącego czynnik zmniejszający ogólną wydolność fizyczną organizmu.

Aktywność ruchowa zwiększa intensywność procesów odpornościowych prawdopodobnie na drodze pobudzenia układu sympatycznego.

Według badań półgodzinny trening w ciągu 5 dni tygodnia zwiększa wydolność fizyczną o 10 - 20 %. O ile wysiłek szybkościowy i siłowy powoduje stan wytrenowania mięśni szkieletowych i układów ruchowych nerwowo - mięśniowych, o tyle wysiłek wytrzymałościowy wpływa głównie na usprawnienie funkcjonalne narządów wewnętrznych. Odnosi się to specjalnie do układu krążenia, oddychania, termoregulacji i całego metabolizmu tkankowego. Usprawnienie czynności tych układów jest dla funkcji organizmu znacznie ważniejsze niż rozwój mięśni.

Ruch jest czynnikiem modelującym i ustalającym przemiany tlenowe tkanek na optymalnym dla czynności organizmu poziomie. Stan wytrenowania powoduje usprawnienia ośrodkowego układu nerwowego, przetorowanie dróg ruchowych, czuciowych, czucia głębokiego i licznych połączeń koordynacyjnych. Ruchy są wykonywane przy zaangażowaniu mniejszej liczby neuronów, co obniża energetyczny koszt pracy i zwiększa precyzję wykonywanych ruchów.

Aktywność ruchowa przez stworzenie utrwalonego stereotypu nie sprzyja rozkojarzeniom nerwicowym. Stan wytrenowania zwiększa wydolność układu krążenia i jego możliwości adaptacyjne. Z punktu widzenia ogólnego dobre samopoczucie stanowi czynnik spokoju. Jeżeli uświadomić sobie, że patogenne znaczenie stanów nerwicowych dla powstawania chorób wszystkich układów jest olbrzymie, to rola zwiększonej aktywności ruchowej, jako środka profilaktycznego w stosunku do nerwic, uwydatni się jako czynnik o dużym społecznym znaczeniu.

Codzienny trening powoduje zmniejszenie czynności wydzielniczej tarczycy, co należy traktować jako wyraz oszczędnej równowagi organizmu. Stan taki przeciwdziała powstawaniu chorób nerwicowych, nadpobudliwości wegetatywnych, chorób metabolicznych, nadczynności tarczycy itp. Aktywność ruchowa jest również czynnikiem profilaktycznym w stosunku do otyłości, zwłaszcza do jej postaci hormonalnej i metabolicznej.

Dla osoby, która nie uprawia regularnej aktywności fizycznej, ryzyko choroby wieńcowej jest na tym samym poziomie co dla palacza, który wypala 20 papierosów dziennie. Jazda na rowerze w umiarkowanym tempie zużywa 4-5 kalorii na minutę. Tego typu aktywność fizyczna wyzwala stymulujące działanie płynów ustrojowych (endorfin) co wzmaga poczucie siły, sprawności, samozadowolenia.

Niezależnie od faktu, że wypadki są poważną przeszkodą w rozwoju komunikacji rowerowej to jednak skrócenie życia spowodowane wypadkami rowerowymi reprezentuje zaledwie 1/20 walorów zdrowotnych sprzyjających wydłużeniu życia z powodu używania roweru.

Badanie przeprowadzone w Waszyngtonie na grupie 600 kobiet i mężczyzn w wieku od 18 do 56 lat, którzy co najmniej cztery razy w tygodniu jeżdżą na rowerze wykazało, że są oni w lepszej formie fizycznej i psychicznej niż osoby nie jeżdżące na rowerze. Stwierdzono, że współczynnik chorób serca u tych osób wynosi 42,7 promila, podczas gdy u osób nie jeżdżących na rowerze kształtuje się on na poziomie 84,7 promila.

Również lepsze wskaźniki zdrowotne zaobserwowano u rowerzystów w przypadku nadciśnienia, chronicznego bronchitu, astmy, dolegliwości ortopedycznych, chorób gruczołów łojowych i żylaków kończyn dolnych.

Badanie wykazało, że rowerzyści uważają się za "szczęśliwych" lub "bardzo szczęśliwych" cztery razy częściej niż w grupie porównawczej.

Czternastu mężczyzn (7 rowerzystów i 7 kierowców) w wieku 23 -39 lat przejechało przez Waszyngton tą samą trasą w godzinie szczytu. Okazało się, że kierowcy mieli we krwi więcej tlenku węgla niż rowerzyści. Wynika to nie tylko z faktu, że aktywność ruchowa powoduje szybsze wydalanie z organizmu substancji toksycznych ale również z faktu, że stężenie skażeń wewnątrz samochodów jest większe niż na zewnątrz.

J. Roth, B. Voss, A. Unverricht (1973) przedstawili z kolei wyniki badań 73 osób, u których obserwowano szybkość wydalania substancji radioaktywnych pod wpływem różnych form masażu mięśni oraz ich dynamicznych skurczów. Pod wpływem ugniatania szybkość transportu substancji testowych zwiększyła się 2 - 3 - krotnie. Największy wzrost szybkości, 6 - krotnie przewyższający wartości spoczynkowe, występował jednak podczas dynamicznej pracy mięśni.

Z badań wynika, że choroby serca są najważniejszą przyczyną śmierci w Australii, Europie, USA a ich główny powód to brak aktywności ruchowej społeczeństwa.

Regularne ćwiczenia, jakie dostarcza jazda na rowerze są związane z ograniczeniem ryzyka: wylewu, cukrzycy i pewnych rodzajów nowotworów. Wykazano, że regularna jazda na rowerze jest tak efektywna jak niektóre leki stosowane przy wysokim ciśnieniu krwi.

Australian National Heart Foundation twierdzi, że około połowa ludzi stosujących obecnie leki na nadciśnienie mogłaby z tego zrezygnować gdyby zaczęła systematycznie jeżdzić na rowerze. Jazda na rowerze ma także korzystny wpływ na lipidy zawarte we krwi takie jak cholesterol.

Gdyby 40% Australijczyków przystąpiło do regularnych ćwiczeń to korzyści zdrowotne w postaci ograniczenia chorób serca, niepotrzebnych śmierci szacowane przez australijski rząd wyniosłyby około 2,4 miliarda dolarów australijskich rocznie (10% tamtejszego budżetu resortu zdrowia).

Z kolei angielskie badanie wykazało, że z powodu dowożenia dzieci samochodem do szkoły wzrasta liczba dzieci, które nie uprawiają regularnych ćwiczeń fizycznych. Autorzy badania podkreślają, że wychowujemy pokolenie osób otyłych o delikatnych kościach, gdyż nie wyrabiamy nawyku codziennych ćwiczeń fizycznych u młodzieży

Nauki medyczne udowodniły, że ludzie aktywni ruchowo zdecydowanie rzadziej chorują niż ludzie przeciętnie aktywni. U ludzi aktywnych fizycznie choroby mają na ogół łagodniejszy przebieg i następują wcześniejsze wyleczenia. Wczesne zgony - w przypadku choroby krążeniowej - to domena głównie ludzi zaniedbujących kulturę fizyczną.

Mięśnie nóg są nie tylko najmocniejszą częścią ciała ale także przetwarzają energie ludzką w najbardziej efektywny sposób. Krążenie krwi funkcjonuje doskonale dzięki zmieniającym się naciskom na mięśnie i ich napinaniu. Kiedy rowerzysta jeżdzi systematycznie krążenie składników odżywczych i tlenu a także substancji wydalania odbywa się w sposób perfekcyjny. Każda grupa mięśniowa ma swój własny optymalny rytm.

30 minutowa codzienna jazda na rowerze mogłaby ograniczyć ryzyko chorób serca o połowę.

WHO wymienia także inne korzyści uzyskane dzięki używaniu transportu rowerowego:

• 50% ograniczenie ryzyka cukrzycy i otyłości u dorosłych
• 30% ograniczenie ryzyka rozwoju nadciśnienia
• zmniejszenie ciśnienia krwi podobne do efektu zażywania lekarstw.

Wyniki badań przeprowadzone ostatnio w Danii wykazały, że codzienny dojazd do pracy na rowerze o 30% obniża przedwczesną śmiertelność.

Z ww. racji WHO jest jednym z największych światowych promotorów jazdy na rowerze. W programie Światowej Organizacji Zdrowia pod hasłem "Zdrowie dla każdego w 2000 roku" rower odgrywa bardzo istotną rolę.

Rower jest jedynym środkiem transportu, który przy okazji realizacji podróży obligatoryjnej staje się środkiem rekreacji i środkiem służącym do poprawy zdrowotnej społeczeństwa. Dzięki rowerowi ogranicza się używanie samochodów a tym samym ogranicza wielkość grożnych dla zdrowia emisji spalin.

Strategia rozwoju kraju przyjęta przez rząd 27.06.2006 roku zapowiada opracowanie i wdrożenie nowych narodowych programów walki z chorobami cywilizacyjnymi. Budowa infrastruktury rowerowej umożliwi podniesienie poziomu kultury fizycznej i promocji zdrowego trybu życia. Przewiduje się także wzmocnienie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami.

3. Niezbędne działania

1. Wiedza o poważnym zagrożeniu człowieka i środowiska przez samochód musi dotrzeć do każdego. Samochód nie może być wyłącznie traktowany jako wygodny środek transportu, ale przede wszystkim najpoważniejszy truciciel środowiska, którego wykorzystanie wymaga wielkiej rozwagi. Właściciele samochodów przed każdą podróżą powinni się zastanowić czy muszą ją odbyć samochodem. Czy nie jest możliwe skorzystanie z komunikacji zbiorowej lub roweru. To użytkownicy samochodów muszą zacząć samoograniczać się w użytkowaniu samochodów.
2. Proces samoograniczania się w użytkowaniu samochodów może okazać się przedsięwzięciem utopijnym. Dlatego władze wszystkich szczebli muszą podjąć szerokie działania zmierzające do ograniczenia ruchu samochodowego. Najważniejszym jest poprawa funkcjonowania komunikacji zbiorowej i stworzenie warunków do masowego użytkowania roweru. Koniecznością jest odejście od programów promujących samochód a wręcz przeciwnie wprowadzenie opłat za wjazd do miast i wysokich opłat parkingowych zniechęcających do korzystania ze samochodu. Kolejne działania to uspokojenie ruchu w obszarach zurbanizowanych i priorytet dla komunikacji zbiorowej i rowerowej.
3. Kierowcy powinni zacząć płacić za straty jakie powodują w zagrożeniu zdrowia i środowiska zgodnie z podstawową zasadą UE "użytkownik i truciciel płaci".
4. Rower oprócz komunikacji zbiorowej powinien się stać głównym podmiotem działań władz samorządowych.

SKARBNICA WIEDZY

Ekowykład przygotowała Fundacja Aeris Futuro